Verbanden voor wondbehandeling op de markt brengen was het gemeenschappelijk streven van de arts Sir Joseph Lister en het bedrijf PAUL HARTMANN. De nieuwe producten brachten heel wat opschudding teweeg: dankzij deze producten daalde al zeer snel het sterftecijfer van de patiënten. Hartmann legde de focus op marketing en expansie – deel twee van de historiek van het bedrijf, 1873-1945.
Iedereen, die dit absorberend hygiënisch verband leerde kennen was aangenaam verrast, van de patiënten tot de artsen tot de verpleegkundigen in het ziekenhuis. Er werd al heel snel gesproken over het PAUL HARTMANN bedrijf gelegen in Zwaben, meer bepaald in Heidenheim, met betrekking tot de massaproductie van een nuttig wondzorgproduct. Reeds in 1873, het eerste jaar dat de productie startte kwam uit Leipzig een groot order aan: het St. Jacobs ziekenhuis bestelde voor 400 pond verbandmateriaal. Paul Hartmann en zijn zonen waren echter niet van plan om op hun lauweren te rusten. Zij knutselden, experimenteerden en werden het nooit moe om met de specialisten over hun ideeën te discussiëren.
De Schotse arts Sir Joseph Lister was de eerste om wonden te behandelen met verbanden gedrenkt in carbolzuur waardoor een kiemdodend effect werd tot stand gebracht. Hierdoor genezen de wonden sneller en zonder complicaties. De arts rapporteerde over zijn bevindingen in een reeks artikelen voor het wetenschappelijk tijdschrift "The Lancet" , en Paul Hartmann voelde zich bijzonder vereerd en hij schreef Lister dat hij bereid was om het verbandmateriaal massaal te produceren. De briefwisseling tussen beide gaf blijk van conversaties die alsmaar boeiender werden.
Lister en Hartmann – medewerkers die elkaar nooit ontmoetten
Lister gaf precieze instructies over de punten waarmee rekening moest worden gehouden bij de productie van de verbanden die hij had ontwikkeld. De productie van zijn verbanden begon in 1874 en werd al snel een andere bestseller voor HARTMANN. Nog een andere uitvinding van Lister werd eveneens vanaf 1874 in Heidenheim geproduceerd: catgut. Chirurgen gebruikten deze vezels die met carbolzuur werden gedesinfecteerd om wonden te dicht te naaien – catgut verving zijde en gewone draad die in vele gevallen ontstekingen veroorzaakte. Het buitengewone aan dit alles is dat Lister en Hartmann elkaar nooit persoonlijk ontmoetten; zij communiceerden enkel via de post. Dat lijkt vandaag, 200 jaar later, ongeloofwaardig.
In 1875, begon PAUL HARTMANN met de industriële productie van absorberende watten, gaas en jute met carbolzuur geïmpregneerd. Deze producten waren zeer belangrijk voor de bevolking in het algemeen – dankzij deze producten daalde nogmaals zeer snel het sterftecijfer van de patiënten. Dit feit moest worden gepubliceerd en daarom besloot de bedrijfsleiding zich te focussen op de publiciteit, weliswaar in een beginstadium. Posters die in Heidenheim werden geschilderd, werden verzonden en op reclamezuilen gekleefd. Ze ontwierpen een bedrijfslogo dat bestond uit een rood kruis op een witte achtergrond en dat in 1883 als handelsmerk werd geregistreerd.
Eerste buitenlandse fabriek in Pavia
Het HARTMANN logo zorgde echter voor verwarring daar het erg leek op het Rode Kruis embleem en daarom werd het in 1906 aangepast: een wit kruis op een rode achtergrond. Reeds voor 1906 – meer bepaald in 1876 – nam het bedrijf voor de eerste maal deel aan tentoonstellingen in Philadelphia en Brussel, en won het telkens een award voor de wondzorgproducten. In 1883 volgde nog een andere prijs op de ‘Algemene Duitse Tentoonstelling voor Hygiëne en Hulp’, hier overhandigde Keizerin Augusta de gouden medaille aan het HARTMANN bedrijf. De volgende jaren besloot de Hartmann famillie om ook in het buitenland productiefaciliteiten te vestigen. De eerste buitenlandse fabriek werd in 1882 in Pavia, in Italië opgericht, hier werden in de periode tot 1910 nog meer filialen en fabrieken aan toegevoegd, bijvoorbeeld in Parijs, Londen, New York, Praag, Rome, Sevilla en Innsbruck.
Ondertussen had er in 1880 in de familie een generatieoverdracht plaatsgevonden: Paul Hartmann Sr. stierf in 1884 en Paul Hartmann Jr. in 1899. Walter Hartmann, de zoon van Paul Hartmann Jr., nam de leiding van het bedrijf over. Het nieuwe bedrijfshoofd zette systematisch zijn expansiestrategie verder. Om kapitaal te verwerven werd het bedrijf in 1912 omgevormd tot een familiebedrijf met een Raad van Bestuur samengesteld uit vier leden, uitsluitend familieleden. Ondanks de hele opschudding, bleef het bedrijf tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) gewoon verder draaien. Na 1918 moesten de verloren buitenlandse bedrijven opnieuw worden opgebouwd.
Intussen blijft het HARTMANN assortiment zich steeds verder uitbreiden. De bestaande productreeks werd uitgebreid met specifiek verwarmende pleisters in 1919. Daar werden later pijnloze brandwondenpleisters aan toegevoegd. Gedurende lange tijd werden de posters en de verpakkingen voorzien van de slogan: "HARTMANN helpt genezen" . Een andere innovatie in 1930 was een brandwondenkompres met Branolin zalf geïmpregneerd – vandaag nog steeds in het assortiment beschikbaar onder de naam "Branolind". De Tweede Wereldoorlog (1939-1945) was een vernietigende tegenslag voor het bedrijf: het verloor namelijk al haar buitenlandse fabrieken en filialen.