Pielęgnacja rany po cesarskim cięciu
i opatrunki silikonowe

Rana po cesarce jest raną pooperacyjną, która – przy odpowiedniej profilaktyce i pielęgnacji – goi się stosunkowo szybko poprzez tak zwany rychłozrost. Najważniejsze są pierwsze dni po zabiegu, kiedy rana wymaga szczególnej troski, aby nie doszło do żadnych powikłań. Jak dbać o ranę po CC, jakie opatrunki stosować i co jeszcze trzeba wiedzieć o pielęgnowaniu rany po cesarskim cięciu?

Rana po cesarskim cięciu ma mniej więcej 10 do 15 cm długości i jakieś 2 cm szerokości. Jest ona najczęściej skutkiem cięcia poprzecznego, które chirurg wykonuje tuż nad wzgórkiem łonowym. Skalpel rozcina skórę oraz tkankę podskórną, a także powięź i macicę. Na powłoki wewnętrzne zakłada się potem szwy rozpuszczalne, które wchłaniają się przez około pół roku, natomiast na zewnętrzną ranę po cesarce szew zwykły – ten zdejmuje się zazwyczaj po tygodniu. Ile goi się rana po CC?

Przy zachowaniu zasad profilaktyki okołozabiegowej i odpowiednim traktowaniu rany po cesarskim cięciu – zwłaszcza w kilku pierwszych dobach po operacji – gojenie zwykle idzie szybko i bez zaburzeń. Brzegi rany są równe i dzięki szwom maksymalnie do siebie zbliżone. Wytwarza się tkanka łączna, następuje naskórkowanie, rana się zamyka, powstaje blizna. Na początku linia cięcia jest czerwonawa, a z rany może sączyć się niewielka ilość czystego wysięku. Na tym etapie (przez kilka dni) rana wymaga suchego, jałowego i przewiewnego opatrunku. Z czasem zaczyna ona blednąć. Niekiedy także trochę swędzi, co jest normalne w tej sytuacji. Zdejmuje się szwy i opatrunek. Rana na zewnątrz goi się kilka – kilkanaście dni, choć skóra wokół niej jeszcze przez parę miesięcy może sprawiać wrażenie lekko odrętwiałej, a sama blizna kształtuje się około dwóch lat. Rana wewnętrzna potrzebuje na gojenie więcej czasu niż cięcie na skórze – cztery do sześciu miesięcy.

Jeśli dochodzi do zaniedbań w zakresie aseptyki czy antyseptyki, pielęgnacja rany po CC nie jest prawidłowa czy zachowanie osoby z raną po cesarce znacząco odbiega od zaleceń lekarskich, może dojść do powikłań. Najpoważniejsze z nich to rozejście się rany pooperacyjnej i zakażenie. W pierwszym przypadku konieczne jest ponowne szycie. W drugim natychmiastowa interwencja lekarska również jest niezbędna. Pojawia się ból rany po CC, obrzęk i zaognienie operowanego miejsca. Oznaką infekcji jest też wysięk o nieprzyjemnym zapachu oraz gorączka. Na szczęście zdarza się to rzadko, a cesarskie cięcie jest obecnie jednym z najczęstszych zabiegów operacyjnych na świecie. W Polsce rozwiązuje się tak ponad 40% ciąż, choć według WHO bezsporne wskazania do cesarki występują tylko w 15-20% przypadków (1).

Odpowiednia pielęgnacja rany po CC zapewnia nie tylko szybsze gojenie i brak komplikacji, ale także większy komfort w okresie połogu oraz sprawniejszy i łatwiejszy powrót do normalnej codzienności. O czym warto koniecznie pamiętać i jak dbać o ranę po CC?

• Przez pierwsze dwa, trzy dni po operacji ranę utrzymuje się w sterylnych warunkach. Musi być zabezpieczona jałowym opatrunkiem, nie można jej zabrudzić ani zmoczyć. Trzeba szczególnie uważać na szwy. Rany po cesarskim cięciu nie należy wtedy dotykać, drapać czy rozmasowywać.
• O ile to tylko możliwe, warto – szczególnie na początku – zrezygnować z noszenia bielizny. Majtki mogą powodować niepotrzebny ucisk, zahaczać o sztywne końcówki szwów na ranie po cesarskim cięciu i tworzą dodatkową barierę dla powietrza, a gojąca się skóra musi oddychać!
• W kolejnych dobach od operacji można i trzeba ranę po cesarce, a w zasadzie skórę wokół niej, regularnie przemywać. Personel szpitalny używa do tego zwykle roztworu soli fizjologicznej. Samodzielnie dbając o higienę, pacjentka może potem myć okolice rany letnią wodą i hipoalergicznym, dziecięcym mydłem. Co ważne, gojące się miejsce nie powinno być pocierane gąbkami czy szorstkimi ręcznikami. Lepiej myć je dłonią i dokładnie osuszać delikatnym ręcznikiem jednorazowym, który przykłada się tylko do skóry.
• Rana po cesarce, jak po każdej operacji, boli (kontrolowanemu uszkodzeniu uległy bowiem nie tylko wszystkie warstwy skóry, ale również tkanki podskórne, podrażnione zostały zakończenia nerwowe etc.). Przez kilka tygodni czuje się dyskomfort przy wstawaniu, chodzeniu, prostowaniu się, ale trzeba – z umiarem – mobilizować organizm. Nie wolno w tym czasie dźwigać nic ponad 3 kg, ani wykonywać czynności, które przeciążają mięśnie brzucha. Dwa tygodnie po operacji należy udać się na kontrolę do ginekologa.
• Mniej więcej przez miesiąc od zabiegu nie powinno się golić ani depilować skóry w okolicach rany po CC. Nie zakłada się wtedy również żadnych pasów pooperacyjnych na brzuch dla skorygowania sylwetki.
• Gdy rana zewnętrzna jest wygojona, warto zająć się blizną – na początek zaleca się masowanie jej palcami poprzez wykonywanie powolnych, kolistych ruchów. Bliznami wewnętrznymi po cesarskim cięciu najlepiej zająć się razem z fizjoterapeutą.
• Przez cały okres gojenia się rany po cesarce zaleca się noszenie luźnych, miękkich i przewiewnych ubrań wykonanych z naturalnych materiałów.
• Ranę po cięciu obowiązkowo osłania się opatrunkiem przez pierwsze doby od operacji, a potem zależnie od indywidualnych wskazań lub okoliczności. Należy ją chronić nawet po zdjęciu szwów na przykład wtedy, kiedy czuje się dyskomfort z powodu ocierającego ją ubrania lub kiedy jest ryzyko wystawienia rany na słońce.
• Do zabezpieczenia rany po cesarskim cięciu – zarówno tuż po operacji jak i później, najlepiej używać wyłącznie opatrunków silikonowych.

Dlaczego to najlepszy wybór? Opatrunek silikonowy spełnia wszystkie wymagania ran po cesarkach, a do tego gwarantuje kobiecie komfort, którego w tej sytuacji mogą nie zapewniać inne materiały opatrunkowe.

Jak działa opatrunek silikonowy na ranie po cesarskim cięciu?

• Rana pooperacyjna sprawia ból, ale zmiana opatrunku nie musi. Dlatego w przypadku cesarki stosuje się bezboleśnie zdejmowane opatrunki silikonowe, zaprojektowane właśnie na takie sytuacje, gdy skóra jest delikatna i wrażliwa na ból.
• Opatrunek silikonowy jest miły w dotyku, elastyczny i idealnie przylegający. Łatwo o nim zapomnieć, bo nie czuje się go przy noszeniu i niemalże nie odczuwa przy zdejmowaniu – nawet, jeśli umieszczony jest on na linii owłosienia łonowego.
• Opatrunek ten może być na ranie po cesarce do trzech dni. Skutecznie chroni ją przed zabrudzeniem, mechanicznymi urazami i wilgocią z zewnątrz. Wchłania też wysięk i utrzymuje go daleko od skóry. Nie przywiera do szwów i rany.
• Opatrunek silikonowy jest bardzo higieniczny. Zapewnia ranie pooperacyjnej czystość i odpowiednią ochronę, stanowi barierę dla drobnoustrojów, nie pozostawia na skórze żadnych resztek substancji klejących, a do tego... nie brudzi się.
• Jest łatwy w aplikacji, bo w razie potrzeby można go repozycjonować, a on nie traci przy tym swojej przyczepności. Jest też komfortowy w użytkowaniu, ponieważ nawet noszony pod bielizną nie zsuwa się i nie roluje dzięki ergonomicznym, zaokrąglonym brzegom.
• Pozwala ranie po cesarce oddychać (co pomaga w jej gojeniu) i jest wyjątkowo przyjazny skórze: nie uczula, nie podrażnia, nie wchodzi z nią w żadne reakcje, nie ma więc również ryzyka MARSI (uszkodzenia naskórka związanego ze stosowaniem przylepnych materiałów medycznych).

***

Więcej niż 7 na 10 osób doświadczyło lub obawia się bólu związanego ze zdejmowaniem albo zmianą opatrunku, a ponad 80% uważa, że BEZBOLESNE usuwanie opatrunku jest bardzo istotne (2). Dlatego silikonowe materiały opatrunkowe stają się nowym STANDARDEM. Samoprzylepny opatrunek chłonny z silikonową warstwą kontaktową na rany pooperacyjne to podstawa pielęgnacji rany po CC.

Czytaj także: jak radzić sobie z NTM po porodzie.

Źródła:

1. https://www.medexpress.pl/niemal-44-proc-porodow-w-polsce-konczy-sie-cesarskim-cieciem/72944
2. Paul Hartmann AG, ankieta on-line wśród konsumentów w Hiszpanii, Rosji i Polsce, maj 2020, przytoczone dane dotyczą ankietowanych na terenie Polski.