Jak rozpoznać nietrzymanie moczu – nie przegap pierwszych objawów!

Inkontynencja to dolegliwość, która dotyka osoby w różnym wieku i różnej płci. Rozpoznanie pierwszych objawów nietrzymania moczu jest kluczowe dla podjęcia skutecznego leczenia i zapobiegnięcia rozwinięciu się problemu. Warto pamiętać, że nie wszystkie incydenty związane z nietrzymaniem moczu oznaczają długofalowy problem. Jest to jednak sygnał, aby zacząć uważnie obserwować swój organizm.

Prawidłowa kontynencja oznacza zdolność do kontrolowania oddawania moczu i wydalanie go w regularnych odstępach czasu i w odpowiednich ilościach. Średnio dorosły człowiek powinien oddawać mocz 6-8 razy dziennie, wydalając łącznie od 800 do 2000 mililitrów (jednorazowo to zwykle około 200-300 mililitrów) w zależności od ilości wypijanych płynów oraz indywidualnych różnic w funkcjonowaniu nerek. Większość dorosłych nie powinna odczuwać potrzeby oddania moczu w nocy, choć
w przypadku osób starszych jedna nocna mikcja nie oznacza jeszcze nieprawidłowości.

Drobne incydenty związane z wyciekiem moczu mogą się zdarzyć w różnych sytuacjach każdej osobie. Jak więc stwierdzić, od którego momentu zaczyna się poważny problem inkontynencji? Pewne symptomy powinny zwrócić uwagę i skłonić do dalszej diagnostyki, ponieważ mogą to być pierwsze objawy nietrzymania moczu kwalifikującego się do leczenia.

• Nagłe parcie na pęcherz – jednym z pierwszych objawów inkontynencji może być na przykład nagłe, dość częste i – co istotne – trudne do opanowania uczucie konieczności natychmiastowego oddania moczu.
• Wycieki moczu przy wysiłku – jeśli podczas kaszlu, kichania, śmiechu, podnoszenia ciężkich przedmiotów lub innych aktywności fizycznych (jak choćby wchodzenie po schodach) pojawiają się moczu, może to wskazywać na inkontynencję wysiłkową.
• Częste oddawanie moczu – zwiększona częstotliwość oddawania moczu, zwłaszcza zdarzająca się w nocy, może być jednym z pierwszych sygnałów problemu.
• Niemożność całkowitego opróżnienia pęcherza – uczucie niecałkowicie opróżnionego pęcherza po mikcji również może wskazywać na początek problemów urologicznych.

Uzyskanie pewności wymaga nieco czasu i cierpliwości. Po zauważeniu pierwszych objawów nietrzymania moczu warto zacząć zapisywać godziny oddawania moczu oraz (o ile to możliwe) jego ilości, a także ilość i rodzaj przyjmowanych w ciągu dnia płynów. W notatkach (to tak zwany dzienniczek mikcji) powinny się również pojawić informacje o wszystkich niekontrolowanych wyciekach moczu. Należy zwrócić uwagę, w jakich sytuacjach dochodzi do takich epizodów i jak często się to zdarza. Po kilku dniach, jeżeli zapiski nie wyjaśnią sytuacji, na pewno pomogą lekarzowi postawić prawidłową diagnozę i ewentualnie wdrożyć odpowiednie leczenie.

Dowiedz się, jak prowadzić dziennik mikcji i po co to robić.
Pobierz wzór dziennika mikcji do wypełniania.

Podstawowym czynnikiem, od którego zależy ilość wydalanego moczu, jest ilość wypijanych płynów. Zaleca się spożywanie około 2 litrów płynów dziennie, ale zapotrzebowanie może się różnić w zależności od klimatu, aktywności fizycznej i stanu zdrowia. To jednak nie wszystko. Analizując problem nietrzymania moczu, należy uwzględnić szereg innych czynników...

• Napoje zawierające kofeinę i alkohol mogą zwiększać produkcję moczu, co może prowadzić do częstszego jego oddawania.
• Pokarmy bogate w wodę, takie jak owoce i warzywa, zupy, koktajle również wpływają na ilość produkowanego moczu.
• Wzmożona aktywność fizyczna, zwłaszcza w gorącym klimacie lub po prostu
  w upalne dni, prowadzi do pocenia się i zwiększonej utraty płynów, co zmniejsza ilość wydalanego moczu.
• Niektóre schorzenia, takie jak cukrzyca, infekcje dróg moczowych czy problemy
  z nerkami, często znacząco zmieniają częstotliwość i ilość oddawanego moczu.

Pierwszym krokiem powinno być udanie się do lekarza rodzinnego (lekarza pierwszego kontaktu), który najpewniej wystawi skierowanie do specjalisty – urologa bądź ginekologa. Poza wywiadem do zdiagnozowania problemu posłużą badania zlecane przez lekarzy: ogólne badanie moczu, USG pęcherza, testy urodynamiczne, cystoskopia lub inne, które pozwolą dokładnie namierzyć przyczynę inkontynencji i postawić ostateczną diagnozę.

Zobacz, jak wygląda wizyta u lekarza z powodu pierwszych objawów nietrzymania moczu.

Zapobieganie pojawieniu się nietrzymania moczu spowodowanego czynnikami genetycznymi czy upływającym czasem (starzeniem się organizmu) pozostaje generalnie poza naszym zasięgiem. W wielu przypadkach decydują jednak inne przyczyny. Można więc próbować zapobiec inkontynencji moczowej lub przynajmniej opóźnić wystąpienie problemu. Jak to zrobić?

• Trening tak zwanych mięśni Kegla – to ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy, które pomagają zapobiegać i leczyć nietrzymanie moczu poprzez lepsze kontrolowanie pęcherza.
• Unikanie kofeiny i alkoholu – obie te substancje nie służą zdrowiu; działają moczopędnie i podrażniają pęcherz.
• Utrzymywanie prawidłowej masy ciała – nadwaga (tym bardziej otyłość) zwiększa ryzyko nietrzymania moczu, dlatego warto dbać o zdrową dietę i odpowiednią dawkę aktywności fizycznej.
• Regularne opróżnianie pęcherza – pęcherz należy opróżniać regularnie, nie dopuszczając do jego przepełnienia i uczucia silnego parcia.

Przeczytaj więcej o tym, jak zapobiegać nietrzymaniu moczu.

***

Nietrzymanie moczu jest powszechną dolegliwością, która dotyka w Polsce ponad 2 miliony osób. Szacuje się, że inkontynencja dotyczy około 10-20% populacji dorosłych. Problem jest znacznie częstszy wśród osób starszych – po 65. roku życia (30-40%). Na nietrzymanie moczu bardziej narażone są kobiety (25-45% vs jedyne 10-15% w przypadku mężczyzn). Występowanie inkontynencji często bywa niedoszacowane z powodu intymnego charakteru dolegliwości i niechęci borykających się z nią osób do sięgania po pomoc lekarza. To duży błąd, bo ignorowanie epizodów inkontynencyjnych prowadzi jedynie do ich nasilenia, a prawidłowe rozpoznanie pierwszych objawów nietrzymania moczu i podjęcie odpowiednich kroków może znacznie poprawić komfort życia i zapobiec pogłębieniu się problemu.

Źródła:

• https://pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba/nie-tylko-kobiecy-problem
• http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2708