Nerwica pęcherza moczowego, znana również jako pęcherz nadreaktywny, to przewlekła choroba charakteryzująca się głównie potrzebą częstego oddawania moczu. Schorzenie powoduje znaczący dyskomfort i obniżenie jakości życia. Jego przyczyny nie są do końca poznane, często jednak wiąże się je z zaburzeniami w obrębie wyściółki pęcherza oraz jego neurologicznego funkcjonowania. Diagnoza nerwicy pęcherza jest zwykle dość trudna, a leczenie – niestety – długotrwałe.
Przyczyny nerwicy pęcherza moczowego
Dokładne podłoże tej choroby nie zostało jeszcze rozpoznane. Obecny stan wiedzy łączy nerwicę pęcherza z różnymi przyczynami:
- infekcje dróg moczowych,
- zmiany hormonalne u kobiet w okresie menopauzy,
- choroby neurologiczne związane z uszkodzeniami nerwów kontrolujących pęcherz (stwardnienie rozsiane, udary, urazy rdzenia kręgowego),
- wady anatomiczne w budowie dróg moczowych,
- cukrzyca,
- przyjmowanie niektórych leków,
- silny stres, lęk, depresja, traumy.
Do czynników ryzyka nerwicy pęcherza moczowego należy też zaliczyć podeszły wiek oraz historię medyczną związaną z wcześniejszymi interwencjami chirurgicznymi
w obrębie miednicy.
Nerwica pęcherza moczowego – objawy
Objawy nerwicy pęcherza mogą się różnić u różnych chorych. Ze względu na przewlekły charakter choroby symptomy mogą się też zmieniać w czasie. Najczęściej, poza nietrzymaniem moczu, obejmują one:
- ból miednicy lub pęcherza – stały albo pojawiający się sporadycznie, często nasilający się, gdy pęcherz jest pełny i ustępujący po jego opróżnieniu;
- częste mikcje – osoby z nerwicą pęcherza mogą odczuwać potrzebę częstego oddawania moczu, nawet co kilka minut, zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy;
- silne parcie na pęcherz – objawiające się pilną potrzebą natychmiastowego opróżnienia pęcherza;
- uczucie dyskomfortu w podbrzuszu – określane najczęściej jako uczucie ucisku lub ciężkości.
Nerwica pęcherza moczowego – leczenie
Diagnozowanie nerwicy pęcherza obejmuje zazwyczaj, oprócz wywiadu medycznego, badania fizykalne, ogólne badanie moczu oraz badania specjalistyczne (na przykład cystoskopię lub badanie urodynamiczne). Leczenie jest skomplikowane i – z powodu dużego zróżnicowania objawów – uwzględnia wiele aspektów. Terapia dąży do złagodzenia symptomów i poprawy jakości życia pacjenta. Może obejmować przyjmowanie leków, zmiany w diecie, fizjoterapię, leczenie zabiegowe, a czasem nawet zabiegi chirurgiczne.
- Farmakoterapia – uwzględnia leki przeciwbólowe, przeciwdepresyjne (mogące pomóc w zmniejszeniu bólu i częstotliwości oddawania moczu), przeciwhistaminowe (zmniejszające objawy alergiczne, które mogą wpływać na nerwicę pęcherza), leki mające na celu ochronę wyściółki pęcherza moczowego czy wreszcie leki immunosupresyjne zmniejszające stan zapalny.
- Dieta – obejmuje unikanie pokarmów i napojów, które mogą podrażniać pęcherz moczowy, takich jak alkohol, kofeina, cytrusy, pikantne potrawy i sztuczne słodziki.
- Fizjoterapia – techniki relaksacyjne, ćwiczenia mięśni dna miednicy oraz terapia manualna pomagają w łagodzeniu objawów nerwicy pęcherza moczowego, a jego trening to z kolei ćwiczenia mające na celu stopniowe zwiększanie pojemności pęcherza i zmniejszanie częstotliwości oddawania moczu.
- Terapia dopęcherzowa – to podanie leków bezpośrednio do pęcherza, co pozwala zwiększyć ich stężenie w miejscu docelowym przy jednoczesnej minimalizacji niepożądanych reakcji. Wadą takiego leczenia nerwicy pęcherza moczowego jest konieczność założenia pacjentowi cewnika. W ten sposób podaje się kwas hialuronowy, polisiarczan pentosanu sodu (PPS) czy dimetylosulfotlenek (DMSO).
- Leczenie zabiegowe – może to być na przykład użycie toksyny botulinowej (efekt zabiegu utrzymuje się około 6 miesięcy), hydrodystensja pęcherza (rozciągnięcie ścian podczas cystoskopii i podanie większej objętości płynu niż wynosi pojemność pęcherza), neuromodulacja nerwów krzyżowych czy terapia hiperbaryczna.
- Operacyjne leczenie – nerwica pęcherza moczowego w szczególnie ciężkich przypadkach (gdy inne terapie nie skutkują) może wymagać interwencji chirurgicznej, co wiąże się z częściowym lub całkowitym usunięciem pęcherza.
Leczenie nerwicy pęcherza jest zwykle długotrwałe i wymaga indywidualnego podejścia. Ważna jest ścisła współpraca z lekarzem w celu opracowania najlepszego planu leczenia dla konkretnego przypadku.