Wrastające paznokcie
u nóg – jak sobie poradzić
z bolesnym problemem

Wrastający paznokieć to dość częsty problem powodujący duży dyskomfort podczas chodzenia. Dolegliwość ta dotyczy zazwyczaj dużego palca u stopy. Płytka paznokcia rosnąc, wbija się w skórę i powoduje ból, a z czasem stany zapalne i inne powikłania. Wrastające paznokcie u nóg to najczęściej efekt źle dobranego obuwia, zaniedbanych zranień czy chorób skóry, a także niewłaściwego przycinania paznokci.

Głównym objawem wrastającego paznokcia u dzieci i dorosłych jest ból. Pojawia się również zaczerwienienie skóry, obrzęk, a sam proces wrastania może prowadzić do zmiany kształtu paznokcia oraz podatności na infekcje. Symptomy te znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie – zwłaszcza chodzenie, ponieważ nacisk na wrastający paznokieć jest szczególnie dotkliwy. Leczenie obejmuje leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, prawidłową pielęgnację stopy, a w zaawansowanych przypadkach usunięcie części lub całego paznokcia.

Wrastający paznokieć jest dla większości bardzo bolesnym i drażniącym problemem. Przyczyny tego stanu bywają różnorodne, ale na szczęście wiele z nich można stosunkowo łatwo wyeliminować:

• Nieprawidłowe przycinanie paznokci – przycinanie paznokci u stóp za krótko oraz zbytnie zaokrąglanie ich prowadzi do rozrastania się płytki na boki i jej wrastania w miękkie tkanki wału paznokciowego.
• Noszenie niewłaściwego obuwia – ciasne obuwie o niewłaściwej wielkości i kształcie niedopasowanym do kształtu stopy lub buty na wysokim obcasie w dłuższej perspektywie skutkują wrastaniem paznokci lub innymi problemami podologicznymi (odciski, nagniotki, zniekształcenia palców itd.).
• Zranienia i urazy stóp – na przykład uderzenie paznokcia lub zbyt mocne jego obciążanie mogą dać efekty w postaci uszkodzenia płytki i otaczającej ją skóry, co z kolei może powodować wrastanie paznokcia.
• Przyczyny anatomiczne – niektórzy ludzie mają naturalne predyspozycje do wrastania paznokci ze względu na określoną budowę palców u stóp.
• Choroby skóry – łuszczyca czy grzybica mogą prowadzić do pogrubienia i odkształcenia płytki paznokciowej, a to zwiększa ryzyko problemu wrastających paznokci. Przewlekły stan zapalny wokół paznokcia też może skutkować jego wrastaniem.

Wśród czynników ryzyka są także otyłość i uprawiane niektórych sportów (ze wzglądu na nieproporcjonalne obciążanie stóp i palców u stóp), a także nieprawidłowe nawyki (na przykład usuwanie brudu spod paznokci ostrym narzędziem).

Podstawowym i dość szybko pojawiającym się objawem wrastającego paznokcia u nogi jest ból odczuwany zarówno przy nacisku na paznokieć, jak i podczas noszenia zakrytego obuwia. Pozostałe typowe symptomy wrastania paznokcia obejmują: zaczerwienienie, obrzęk, zmiany kształtu płytki, podatność na infekcje oraz utrudnione chodzenie.

• Zaczerwienienie skóry i obrzęk – obszar wokół wrastającego paznokcia może być zaczerwieniony i opuchnięty. Jest to wynikiem stanu zapalnego wywołanego przez ucisk i zranienie skóry. W takim przypadku należy działać szybko, ponieważ przedłużający się stan zapalny może prowadzić do ropnia lub zanokcicy.
• Zmiany w kształcie paznokcia – proces wrastania prowadzi do deformacji płytki paznokcia, szczególnie w obszarze, który jest pod naciskiem.
• Skłonność do zakażeń – skóra wokół wrastającego paznokcia jest podrażniona i podatna na zakażenia bakteryjne oraz grzybicze. Pojawia się dodatkowy ból, pieczenie, wydzielina (ropa przy wrastającym paznokciu) i nieprzyjemna woń. Skóra może pękać. Mogą też tworzyć się nadżerki, co powoduje dodatkowy dyskomfort i zwiększa ryzyko dalszych powikłań.
• Trudności w chodzeniu – jeśli wrastający paznokieć dotyczy palucha u stóp, może to znacznie utrudniać normalne chodzenie, zwłaszcza w przypadku noszenia obuwia uciskającego palce.

Leczenie wrastającego paznokcia zależy od stopnia zaawansowania problemu i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Typowych sposobów na wrastające paznokcie jest kilka:

• Kąpiele wodne – regularne kąpiele stóp w letniej wodzie pomagają łagodzić ból i obrzęk oraz zmniejszają stan zapalny. Dodanie soli kuchennej lub roztworu octu jabłkowego dodatkowo pomaga łagodzić nieprzyjemne objawy.
• Odpowiednie przycinanie – jeśli wrastający paznokieć jest wynikiem niewłaściwego przycinania, ważne jest, aby robić to prawidłowo. Paznokcie u stóp należy przycinać prosto, nie zaokrąglając zbytnio ich krawędzi. Jak wyciąć wrastający paznokieć, dobrze wie podolog – warto się do niego udać.
• Podważanie paznokcia – w niektórych przypadkach lekarz (lub podolog) może zalecić delikatne podważanie krawędzi paznokcia, aby uwolnić go od otaczającej tkanki i pomóc mu rosnąć w odpowiednim kierunku. Przez pewien czas paznokieć może być usztywniony specjalną klamrą z cienkiego drutu nadającą właściwy kierunek wzrostu.
• Zastosowanie wkładek do butów – noszenie wkładek do butów lub butów z odpowiednio dużym przodem pomaga zmniejszyć ucisk na paznokieć i zapobiega dalszemu jego wrastaniu.

Wszelkie dolegliwości bólowe i stan zapalny wymagają stosowania odpowiednich leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, najczęściej z grupy NLPZ (bazujących na ibuprofenie albo paracetamolu). Przy zakażeniu bakteryjnym lub grzybiczym lekarz może przepisać antybiotyki albo odpowiednie środki przeciwgrzybicze.

W poważnych przypadkach, gdy inne metody leczenia nie przynoszą ulgi, lekarz może zdecydować się na chirurgiczne usunięcie części lub całego paznokcia. Zabieg trwa najczęściej od 15 do 30 minut w zależności od stopnia skomplikowania przypadku oraz od tego, czy usuwana jest cała płyta czy tylko jego część. Zazwyczaj operator usuwa fragment płytki wraz z ziarniną i niszczy w tym miejscu komórki macierzy, zapobiegając ponownemu odrastaniu. Odbywa się to w miejscowym znieczuleniu. Po zabiegu pacjent może wrócić do domu. Przez kilka dni konieczne jest przyjmowanie środków przeciwbólowych oraz pielęgnacja rany i zmiana opatrunków. Zaleca się unikanie w tym okresie obciążania stopy. Po zabiegu paznokieć może przestać odrastać na danym palcu, chociaż w niektórych przypadkach problem może się ponownie pojawić w przyszłości.

***

Zobacz też, jak zakładać opatrunki na stopach.