Nietrzymanie moczu
i pierwsza wizyta
u lekarza

Nietrzymanie moczu to ciągle temat tabu i dolegliwość, z którą niechętnie idzie się do specjalisty. Zwykle upływa wiele czasu od pierwszych objawów inkontynencji do pierwszej wizyty u lekarza w związku z tymi symptomami. Zwlekanie nie ma jednak żadnego sensu. Jak przy każdej chorobie, także przy NTM, im szybciej zacznie się leczenie, tym większa jest szansa na sukces. Nie ma się czego obawiać, ale wszystko przebiega łatwiej, gdy wiadomo, czego się można spodziewać. Jak zatem może wyglądać taka pierwsza konsultacja?

Gdy dostrzega się u siebie objawy inkontynencji moczowej, od razu warto poszukać fachowej pomocy. Z problemem tego typu kobiety udają się do ginekologa, a mężczyźni do urologa. Nie jest to jednak jedyna opcja. W przypadku osób starszych z nietrzymaniem moczu pierwszej porady w tym zakresie może też udzielić na przykład geriatra. Jeżeli inkontynencja pojawia się u dziecka (bo i takie przypadki u bardzo młodych osób się zdarzają) należy najpierw udać się do pediatry. Każdy, kto zaczyna borykać się z NTM, a nie chce lub nie może od razu iść do właściwego specjalisty, może też skonsultować się po prostu ze swoim lekarzem rodzinnym (lekarzem pierwszego kontaktu), który odpowiednio pokieruje pacjenta dalej.

Podczas pierwszej wizyty lekarskiej z powodu inkontynencji moczowej i chęci podjęcia leczenia nietrzymania moczu trzeba być gotowym na wiele różnych pytań natury dość intymnej. Nie wystarczy powiedzieć o „popuszczaniu moczu”. Do zdiagnozowania przyczyny NTM i zaaplikowania skutecznej terapii lekarz musi wiedzieć znacznie więcej. Dlatego dobrze jest zastanowić się wcześniej i ułożyć sobie w głowie szczegóły związane z objawami inkontynencji. Co jest istotne? Oto kilka przykładowych pytań, które padają podczas pierwszej wizyty...

• Od jak dawna obserwowane są objawy nietrzymania moczu? Jeśli od dawna, to jak zmieniały się w czasie (częstotliwość, nasilenie)?
• W jakich okolicznościach występuje gubienie moczu (na przykład podczas wysiłku, przy konkretnej aktywności fizycznej, w trakcie snu lub w innych)?
• Jaka mniej więcej ilość moczu wycieka jednorazowo w niekontrolowany sposób (to tylko pojedyncze krople czy raczej moczenie bielizny)?
• Czy występują jakiekolwiek nieprawidłowości związane z mikcją (zbyt częste opróżnianie pęcherza, trudności w opróżnianiu pęcherza, silne i naglące parcia na pęcherz etc.)?
• Jakie leki zażywa się na co dzień, na jakie choroby przewlekłe się choruje oraz czy ma się za sobą niedawne zabiegi chirurgiczne wykonywane w okolicy miednicy mniejszej?
• Czy nietrzymanie moczu współistnieje z innymi objawami (fizycznymi bądź symptomami natury psychicznej)?
• Jaki tryb życia się prowadzi (prawidłowa lub nieprawidłowa masa ciała, sposób odżywiania, ilość zażywanego regularnie ruchu...)?

Aby zdecydować, co robić dalej (i jak leczyć nietrzymanie moczu w konkretnym przypadku), lekarz musi wiedzieć to wszystko i jeszcze więcej, bo to dopiero początek. Pacjenci, którzy nie potrafią udzielić odpowiedzi na powyższe i podobne pytania dostają zazwyczaj „pracę domową”. Muszą przeprowadzić dokładniejsze obserwacje swoich objawów inkontynencji, zanotować je (niektórzy dostają specjalne dzienniczki mikcji) i wrócić z tymi danymi do lekarza. Jeżeli ktoś jest od razu dobrze przygotowany, proces diagnostyczny idzie szybciej.

Pierwszym i podstawowym badaniem jest wywiad lekarski z pacjentem, ale to nie wszystko. W zależności od natury i nasilenia problemu, a także innych okoliczności, jak choćby wiek, płeć, bieżący stan zdrowia osoby z inkontynencją, przebyte choroby czy bycie w określonej grupie ryzyka z różnych powodów, narzucają określony zestaw badań. Może to być proste badanie moczu, ale także USG jamy brzusznej i całego układu moczowego lub badania nieco bardziej „inwazyjne” jak na przykład cystoskopia czy badania urodynamiczne.

Wnioski wynikające z wywiadu lekarskiego wraz z wynikami zleconych przez lekarza badań pozwalają wdrożyć określone leczenie nietrzymania moczu. Elementami terapii są: wypracowanie określonych nawyków toaletowych, w wielu przypadkach zmiana trybu życia na zdrowszy, wykonywanie ćwiczeń wzmacniających wybrane (wskazane przez fizjoterapeutę) mięśnie, niekiedy farmakoterapia lub zabiegi „naprawcze” (również operacyjne). W czasie leczenia i później (do momentu wyeliminowania lub zmniejszenia objawów inkontynencji) należy szczególnie dbać o higienę osobistą i stosować odpowiednie produkty chłonne, które skutecznie zabezpieczają w tym zakresie.

***

Zobacz też: dlaczego warto i jak rozmawiać o problemie nietrzymania moczu oraz jak inkontynencja wpływa na samopoczucie i zdrowie psychiczne