To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.

Kiedy stosować sterylne, a kiedy niesterylne opatrunki

Kiedy stosować, sterylne a kiedy niesterylne opatrunki - HARTMANN Polska Kiedy stosować, sterylne a kiedy niesterylne opatrunki - HARTMANN Polska
29.07.2021

Opatrywanie każdej rany – w miarę możliwości – powinno odbywać się w warunkach aseptycznych. Sterylne powinny być również same opatrunki – te można bezpiecznie zastosować zawsze, choć nie w każdym przypadku jest to absolutnie konieczne. Czasami zupełnie wystarczające są na przykład niejałowe plastry z opatrunkiem. Kiedy zatem obowiązkowe są sterylne materiały opatrunkowe, a w jakiej sytuacji można użyć niejałowych opatrunków? Podpowiadamy...

Na początek słowo wyjaśnienia... Sterylny, aseptyczny czy też jałowy opatrunek (kompres, gazik albo inny materiał opatrunkowy) to tyle, co wolny od drobnoustrojów – w każdej możliwej ich formie. Jest to produkt pozbawiany na etapie produkcji (zazwyczaj metodami chemicznymi lub radiacyjnymi) wszelkich bakterii, wirusów i grzybów, który sterylnie zapakowany trafia potem do aptek i naszych apteczek.

Opatrunki sterylne – jałowe zabezpieczenie rany

Aseptyczne materiały opatrunkowe są konieczne wtedy, gdy istnieje duże ryzyko zakażenia rany, czyli wniknięcia do niej niebezpiecznych drobnoustrojów. Dzieje się tak zazwyczaj w sytuacjach, w których mamy do czynienia z poważnymi ubytkami skóry (na przykład po pogryzieniu, w przypadku ran szarpanych), rozległymi otarciami naskórka, głębokimi skaleczeniami, dużym krwawieniem, otwartymi złamaniami, oparzeniami drugiego lub wyższego stopnia, ale również przy tak zwanych czystych ranach pooperacyjnych, które trzeba jak najlepiej zabezpieczyć przed potencjalnym zainfekowaniem. Opatrunek sterylny aplikuje się bezpośrednio na ranę.Przykładem jałowych produktów opatrunkowych jest sterylna seria Cosmopor.

Cosmopor wszystkie opakowania - HARTMANN Polska
Fot. Opatrunki sterylne Cosmopor.
  • Cosmopor E – to samoprzylepny, miękki, oddychający opatrunek jałowy z warstwą chłonną, stosowany między innymi na rany chirurgiczne (pooperacyjne) oraz do zaopatrywania innych (wyżej wymienionych) typów zranień z umiarkowanym wysiękiem.
  • Cosmopor waterproof – jest wodoodpornym, sterylnym opatrunkiem stanowiącym barierę dla wody i bakterii, wchłaniającym niewielki wysięk z rany. Jako opatrunek przezroczysty ułatwia obserwację zaopatrzonej nim rany pozabiegowej lub innego typu urazu.
  • Cosmopor skin color – aseptyczny opatrunek ochronny osłaniający ranę przed drobnoustrojami, brudem, wilgocią oraz promieniowaniem słonecznym. Wskazany na rany pooperacyjne, świeże, delikatnie sączące zranienia. Produkt niezwykle dyskretny – jego cielisty kolor sprawia, że jest prawie niewidoczny na skórze.

Spośród opatrunkowych materiałów sterylnych często używa się ponadto zwykłej – jałowej gazy, wyjałowionych kompresów, gazików etc.

Opatrunki niesterylne – niejałowa osłona zranienia

Niejałowe materiały opatrunkowe (plastry, gaziki, bandaże i inne) stosuje się zwykle na małe, niegroźne, ale najlepiej zdezynfekowane już zranienia. Produkty niesterylne używane są często także jako zewnętrzne materiały, niemające bezpośredniej styczności z raną (jak choćby przylepce przytrzymujące jałowy kompres w całości pokrywający miejsce zranienia) oraz ewentualnie do oczyszczenia skóry wokół zranienia.Przykładem niesterylnych plastrów z opatrunkiem na mniejsze zranienia jest rodzina produktów Cosmos.

Cosmos wszystkie opakowania - HARTMANN Polska
Fot. Niesterylne plastry opatrunkowe Cosmos.

Tego typu opatrunki to przede wszystkim doraźna, szybka, codzienna pomoc w drobnych skaleczeniach. Aplikuje się je po przemyciu rany lawaseptykiem lub przynajmniej przepłukaniu jej pod bieżąca wodą.

  • Cosmos flexible – jest idealny między innymi do opatrywania ran na kolanach i łokciach.
  • Cosmos aqua – to wodoodporny plaster z opatrunkiem przeznaczony do osłony rany w trakcie kąpieli.
  • Cosmos soft silicone – produkt z silikonem, zalecany dla wyjątkowo wrażliwej skóry.
  • Cosmos kids – uniwersalne, przyjazne dla dzieci plasterki z opatrunkiem.

Opatrunki sterylne i niesterylne – podsumowanie

Reasumując... Sterylne materiały opatrunkowe niezbędne są w przypadku opatrunku uciskowego (jałowa gaza plus bandaż przy silnie krwawiącej ranie i tamowaniu krwotoku), opatrunku osłaniającego (aseptyczne plastry z opatrunkiem przy otarciach, oparzeniach, ranach operacyjnych i innych z wysiękiem) oraz opatrunku obłożeniowego (przy usztywnianiu, unieruchamianiu miejsca zranienia: otwarte złamania, ciało obce w ranie). Materiały niejałowe zakłada się natomiast na drobne zranienia – po uprzednim zdezynfekowaniu rany (niesterylne plastry opatrunkowe) oraz używa ich jako produktów „zewnętrznych” przy zaopatrywaniu ran – bez kontaktu z nimi (przylepce i bandaże podtrzymujące opatrunki).