Zapalenie pęcherza moczowego
– objawy, przyczyny, leczenie

Zapalenie pęcherza moczowego jest najczęstszą spośród wszystkich infekcji układu moczowego. Zakażenie tego typu to przede wszystkim dolegliwość kobiet. Zapalenie pęcherza u mężczyzn, dzięki innej budowie anatomicznej i dłuższej cewce moczowej, zdarza się kilkadziesiąt razy rzadziej. Jednym z typowych objawów jest ból przy oddawaniu moczu. Za stan zapalny w 9 na 10 przypadków odpowiada tak zwana bakteria kałowa. Leczenie ostrego zapalenia pęcherza jest stosunkowo łatwe. Zaniechanie go może prowadzić do przewlekłości
i powikłań.

To, co powszechnie określa się mianem zapalenia pęcherza moczowego, jest stanem zapalnym błony śluzowej, która wyścieła pęcherz od wewnątrz. Do rozwoju takiego stanu doprowadzają patogeny, których w normalnej sytuacji – u zdrowej osoby – tam nie ma. Układ moczowy powyżej zwieracza pęcherza jest wolny od drobnoustrojów. Infekcja pojawia się na skutek ich wniknięcia do środka przez cewkę moczową.

Zapalenie dróg moczowych (w tym stan zapalny pęcherza) może przebiegać bezobjawowo, choć jest to sytuacja rzadka. W większości przypadków obserwuje się i odczuwa – niestety – dość nieprzyjemne symptomy infekcji pęcherza. Są to zazwyczaj:

• częste parcie na mocz i bolesne mikcje połączone z silnym pieczeniem,
• oddawanie moczu częściej niż zwykle, ale w małych dawkach,
• ból pęcherza odczuwany w dole brzucha – nad spojeniem łonowym.

Problemy z pęcherzem i zapaleniem układu moczowego mogą się również objawiać poprzez:

• nietrzymanie moczu (niekontrolowane oddawanie moczu),
• krwiomocz, czyli obecność krwi w wydalanym moczu,
• gorączkę powyżej 38^oC, jeśli zapalenie pęcherza jest powikłane.

Powodem infekcji pęcherza są zazwyczaj bakterie, choć mogą to być również grzyby lub na przykład wirus opryszczki. W większości przypadków za stan zapalny pęcherza odpowiada popularna Escherichia coli, zwana też pałeczką okrężnicy lub bakterią kałową.

Osoby najbardziej narażone na rozwój zapalenia pęcherza moczowego to:

• kobiety – ze względu na krótką cewkę moczową oraz bliskość jej ujścia i odbytu,
• cewnikowani pacjenci (długotrwałe utrzymywanie cewnika w cewce moczowej jest czynnikiem ryzyka),
• osoby utrzymujące niewłaściwą higienę okolic intymnych, korzystające z publicznych basenów, toalet, jacuzzi,
• chorzy z zaburzeniami odporności, przewlekłymi chorobami i unieruchomieni,
• mężczyźni i kobiety z problemem prawidłowego opróżniania pęcherza, zastojem moczu,
• wszyscy, którzy przyjmują zbyt mało płynów (odwodnienie sprzyja infekcjom).

Po zaobserwowaniu objawów zapalenia pęcherza – zwłaszcza, jeśli ktoś znajduje się w grupie szczególnego ryzyka (na przykład kobiety w ciąży, diabetycy), należy udać się do lekarza. Diagnoza stawiana jest najczęściej na podstawie ogólnych wyników badań moczu, które wskazują na zakażenie układu moczowego (infekcję pęcherza), jeśli białe krwinki są w ilości ponad normę i w moczu obecne są bakterie. Gdy zachodzi potrzeba poszerzenia diagnostyki (jak przy częstym zapaleniu pęcherza lub przewlekłym zapaleniu pęcherza i różnego rodzaju powikłaniach), robi się dodatkowo badania krwi oraz tak zwany posiew moczu, aby precyzyjnie określić rodzaj drobnoustrojów, które atakują drogi moczowe, a niekiedy także USG.

Leczenie zapalenia pęcherza bazuje zwykle na antybiotykach, ponieważ najczęstszą przyczyną zakażenia są bakterie. Są też leki na zapalenie pęcherza dostępne w aptekach bez recepty – to doustnie przyjmowane preparaty zawierające furazydynę. Terapia trwa kilka do kilkunastu dni. Jeżeli maksymalnie po dwóch tygodniach infekcja dróg moczowych się utrzymuje, wdraża się inną metodę leczenia.

Poza przyjmowaniem określonych leków na zapalenie pęcherza, warto również domowymi sposobami łagodzić objawy zakażenia dróg moczowych. Trzeba w tym celu:

• pić dużo wody (najlepiej przefiltrowanej wody z kranu, o znacznie obniżonej zawartości mikroelementów, bo jest to mniejsze obciążenie dla układu moczowego), co pomaga „przepłukiwać” drogi moczowe i pozbywać się toksyn,
• nie powstrzymywać się przed oddawaniem moczu, a nawet oddawać go zanim pojawia się parcie,
• robić ciepłe okłady na brzuch – w okolicy bolącego pęcherza.

Zgodnie z zasadą – łatwiej zapobiegać niż leczyć, najlepiej jest jednak pamiętać o profilaktyce zapalenia pęcherza moczowego, która obejmuje kilka prostych zasad:

• higiena okolic intymnych, unikanie publicznych toalet, basenów i innych tego typu miejsc,
• odpowiednie nawyki toaletowe po wypróżnieniu (aby bakterie kałowe nie dostawały się do cewki moczowej),
• oddawanie moczu bezpośrednio po pojawieniu się parcia, a także tuż po stosunku płciowym,
• regularne nawadnianie organizmu (norma dla zdrowych osób to 1,5-2 litry wody dziennie albo nawet 2-3 litry, jeśli ktoś uprawia sporty wysiłkowe lub przebywa w miejscu o gorącym klimacie),
• spożywanie świeżej lub suszonej żurawiny, picie soku żurawinowego.

***

Pamiętaj! Częste infekcje intymne to jedna z przyczyn nietrzymania moczu u kobiet – dowiedz się więcej na ten temat.