Wady anatomiczne układu moczowego

Wady wrodzone układu moczowego to nieprawidłowości strukturalne lub funkcjonalne, które występują od urodzenia i dotyczą narządów związanych z produkcją, transportem, przechowywaniem i wydalaniem moczu. Wady te mogą dotyczyć nerek, moczowodów, pęcherza moczowego oraz cewki moczowej.

Do często spotykanych wad anatomicznych układu moczowego należą: wodonercze, brak nerki lub nerka nadmiarowa, nieprawidłowa lokalizacja czy kształt nerki, nerka dysplastyczna, zwężenie podmiedniczkowe moczowodu, zwężenie połączenia moczowodu z pęcherzem moczowym, uchyłkowatość czy nieprawidłowe ujście pęcherza, wynicowanie pęcherza, nieprawidłowa lokalizacja ujścia cewki moczowej, obecność uchyłków czy zwężenie cewki. Częstotliwość występowania wad wrodzonych układu moczowego wynosi od 3 do 6 na 1000 urodzeń. Oto podstawowe informacje o najczęściej występujących (spośród wyżej wymienionych) wadach anatomicznych...

Wodonercze to stan, w którym nerka lub nerki są poszerzone z powodu zastoju moczu. Schorzenie może być spowodowane różnymi czynnikami i prowadzić do uszkodzenia nerek, dlatego ważne jest wczesne rozpoznanie i leczenie.

Najczęstszą przyczyną wodonercza są przeszkody w drogach odpływu moczu z nerki do pęcherza moczowego. Mogą to być na przykład wrodzone wady układu moczowego (zwężenia moczowodów, wady zastawki pęcherza moczowego czy inne nieprawidłowości strukturalne), ale także kamienie nerkowe (powodujące zablokowanie drogi moczowodowej), zakażenia układu moczowego (prowadzące do obrzęku i zastoju moczu), nowotwory (uciskające moczowody) lub zaburzenia neurologiczne (jak nerwiak cewki moczowej czy uszkodzenia rdzenia kręgowego).

Objawy wodonerczamogą obejmować tępe i przewlekłe bóle w okolicy nerek, powiększenie nerki wykrywane podczas badania fizycznego lub obrazowania, nawracające infekcje układu moczowego, podwyższone ciśnienie krwi pojawiające się w wyniku uszkodzenia nerek.

Leczenie wodonerczazależy od przyczyny i stopnia zaawansowania schorzenia. Najczęściej obejmuje farmakoterapię (leki mające na celu łagodzenie objawów i poprawę przepływu moczu) oraz procedury medyczne prowadzące do usunięcia kamieni nerkowych, naprawy wad strukturalnych lub wszczepienia cewki moczowej. Pacjenci z wodonerczem powinni być pod stałą opieką lekarza nefrologa lub urologa.

Dysplazja nerek oznacza nieprawidłowy rozwój miąższu nerek na etapie różnicowania komórek. Jest to zazwyczaj wrodzone schorzenie, które wpływa na jedną lub obie nerki (dwustronna dysplazja). Może występować w różnym stopniu nasilenia i przybierać różne formy.

Objawy i powikłaniazwiązane z nerką dysplastyczną mogą być zróżnicowane i zależą od stopnia zaawansowania schorzenia. W niektórych przypadkach dysplazja nerek może przebiegać bezobjawowo, podczas gdy w innych może powodować wodonercze, nadciśnienie tętnicze (nerki odgrywają ważną rolę w regulacji ciśnienia krwi), infekcje układu moczowego, krwiomocz, kamienie nerkowe, nietrzymanie moczu lub inne problemy z jego oddawaniem, a także ból.

Leczenie dysplazji nerek poprzedza diagnoza stawiana na podstawie wyników obrazowania USG, tomografii komputerowej (TK) czy rezonansu magnetycznego (MRI). W przypadku potwierdzenia tej wady wrodzonej układu moczowego lekarz podejmuje decyzję o odpowiedniej terapii, która może obejmować monitorowanie, leczenie objawowe, a w niektórych przypadkach interwencję chirurgiczną.

Jedną z częściej spotykanych wad wrodzonych układu moczowego jest zwężenie połączenia moczowodu z miedniczką nerkową, zwane zwężeniem podmiedniczkowym moczowodu. To stan, w którym dochodzi do zwężenia lub ograniczenia przepływu moczu z miedniczki nerkowej do moczowodu. Wada ta może być niekiedy również nabyta (to jest rozwinąć się w wyniku obecności kamieni nerkowych, blizn po urazach, infekcji). Wśród wad wrodzonych układu moczowego pojawiają się również moczowody dodatkowe, nieprawidłowe miejsce ujścia moczowodu do pęcherza moczowego lub poza nim.

Objawy tej grupy schorzeń mogą obejmować między innymi bóle nerkowe, częste infekcje dróg moczowych, krwiomocz oraz problemy z odpływem moczu (co oznacza nietrzymanie lub na przykład zatrzymanie moczu).

Leczenie zwężenia podmiedniczkowego moczowodu i pozostałych wad w obrębie moczowodów zależy od rodzaju schorzenia, stopnia jego nasilenia oraz od objawów. W łagodnych przypadkach wystarcza monitorowanie sytuacji i leczenie objawowe. W bardziej zaawansowanych stanach może być konieczne leczenie chirurgiczne w celu poprawy przepływu moczu.

Najczęściej występujące wady anatomiczne związane z pęcherzem moczowym obejmują nieprawidłowy rozwój pęcherza, na przykład hipoplazję pęcherza moczowego. Niedorozwój może prowadzić do zmniejszenia pojemności pęcherza i potrzeby częstszego oddawania moczu. Ekstrofia pęcherza moczowego jest z kolei wadą polegającą na niewykształceniu się dolnej ściany pęcherza, co skutkuje jego wystawaniem na zewnątrz ciała. Dość często występuje również uchyłkowatość pęcherza polegająca na tworzeniu się małych, workowatych wypukłości na ścianie pęcherza, które mogą być miejscem zatrzymywania moczu, co prowadzi do infekcji dróg moczowych i innych problemów.

Wadom anatomicznym pęcherza moczowego zazwyczaj towarzyszą różne objawy, między innymi ból, pieczenie, podwyższona temperatura ciała.

Schorzenia tego typu mogą wymagać różnych form leczenia, w tym terapii farmakologicznej, fizjoterapii oraz interwencji chirurgicznych.

Cewka moczowa jest strukturą, przez którą mocz opuszcza ciało. Anatomiczne wady cewki obejmują wszelkie nieprawidłowości w jej budowie. Mogą być związane z umiejscowieniem, kształtem lub funkcją cewki. Wpływają na proces oddawania moczu (nietrzymanie moczu) oraz zdolność ciała do prawidłowego opróżniania pęcherza moczowego.

W wielu przypadkach wady te pojawiają się w wyniku nieprawidłowości w rozwoju embrionalnym, zakażeń w okresie prenatalnym (infekcje w czasie ciąży mogą wpływać na rozwój cewki moczowej płodu) lub z powodu czynników środowiskowych (styczność z substancjami toksycznymi).

Objawy wad cewki moczowej obejmują trudności w oddawaniu moczu, ból i dyskomfort podczas mikcji, a także nawracające infekcje układu moczowego. W zależności od rodzaju wady, chory może doświadczać trudności w opróżnianiu pęcherza moczowego, skąpomoczu, nietrzymania moczu...

Leczenie zależy od rodzaju danej wady anatomicznej. Obejmuje procedury chirurgiczne, farmakoterapię w celu łagodzenia bólu lub infekcji oraz – w niektórych przypadkach – także fizjoterapię.

Źródła:

• https://nefrologia-litewska.wum.edu.pl/sites/nefrologia-litewska.wum.edu.pl/files/wady_wrodzone_ukladu_moczowego.pdf
• http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2800&fbclid=IwAR1m1T29PQebCSPpyvWCa7XktfcfYr-YhFkr1jxxk5ph_1h8Y-Wbjjz6dog
• https://www.adamed.expert/pacjent/choroby-i-objawy/choroby-nerek-i-drog-moczowych/wady-wrodzone-ukladu-moczowego