Techniki bandażowania – które warto znać, by sprawnie udzielić pomocy poszkodowanemu?

Sprawne, pewne i przede wszystkim prawidłowe bandażowanie dłoni, stopy, głowy czy innej części ciała to jeden
z najważniejszych elementów pierwszej pomocy. Sposoby bandażowania są różne, a każdy z nich może służyć innemu celowi – przytrzymaniu opatrunku lub kompresu, uszczelnieniu rany, ograniczeniu ruchomości stawu... Jedno jest pewne – warto znać techniki bandażowania, ponieważ nigdy nie wiadomo, kiedy nastąpi sytuacja wymagająca ich zastosowania. Poniżej przedstawiamy porady dotyczące bandażowania stóp, goleni, głowy i innych części ciała. Zapraszamy do lektury!

Urazy kończyn górnych i dolnych, takie jak oparzenia, otarcia, głębsze rany, ale również stłuczenia, zwichnięcia, skręcenia i złamania to – wbrew pozorom – dość częste przypadki. Warto wiedzieć, jak zachować się w takiej sytuacji. Do zaopatrywania większości z wyżej wymienionych urazów niezbędny jest bandaż – to właśnie on utrzyma właściwy opatrunek na krwawiącej ranie lub pomoże unieruchomić skręcony czy stłuczony staw. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze techniki bandażowania – niezwykle ważne i praktyczne podczas udzielania pierwszej pomocy.

Opatrunek kłosowy to bardzo pewny sposób bandażowania – ze względu na specyficzne ułożenie materiału, bandaż nie zsuwa się, a jednocześnie nie rozchodzi na boki (nie odsłania ciała). Jak wykonuje się opatrunek kłosowy? Jak sama nazwa wskazuje, gotowy opatrunek przypomina kłos zboża. Na początku należy stworzyć obwój kolisty (zawinąć końcówkę bandaża wokół nadgarstka, ramienia, kostki czy innego miejsca na kończynie), a następnie zawijać bandaż skośnie, naprzemiennie. Ponieważ fragmenty materiału w opatrunku kłosowym zachodzą na siebie, to jego poszczególne warstwy nie będą się rozchodzić – dlatego jest on najlepszym wyborem przy bandażowaniu nogi (zwłaszcza goleni), ponieważ bandaż nie spadnie w momencie napinania i rozluźniania mięśni łydki. Opatrunek ten dobrze zabezpieczy również dłoń – wykonuje się wówczas bandażowanie dłoni w taki sposób, by gotowe zabezpieczenie przypominało rękawiczkę. Do tego rodzaju opatrunku idealnie sprawdzi się niezwykle elastyczny bandaż, z wysoką zawartością oddychających, naturalnych materiałów.

Opatrunek kolisty to najłatwiejsza i najszybsza z technik bandażowania. Polega po prostu na owinięciu danego fragmentu kończyny bandażem dookoła – w taki sposób, by kolejne warstwy materiału zachodziły na siebie. Opatrunek kolisty wykorzystuje się często do bandażowania ręki – a właściwie przedramienia (tę część ciała można łatwo bowiem unieruchomić, zapobiegając zsuwaniu się bandaża). Aby jeszcze lepiej zabezpieczyć się przed ewentualnym zsunięciem opatrunku, warto zastosować do tej techniki bandażowania ręki czy nogi opaskę kohezyjną. Jest ona skonstruowana w taki sposób, że podczas zawijania włókna zaczepiają się o siebie – nie trzeba więc dodatkowo stosować specjalnych, metalowych zapinek.

Opatrunek żółwiowy to szczególny rodzaj opatrunku, który sprawdzi się w bandażowaniu nogi czy ręki w stawach – skokowym, kolanowym, łokciowym. Jego znajomość jest bardzo ważna w kontekście konieczności unieruchomienia stawu z urazem – do przekazania pacjenta lekarzowi bądź do momentu pojawienia się ratowników medycznych. Opatrunek żółwiowy można poprowadzić rozbieżnie lub zbieżnie – rozpoczynając bandażowanie nogi lub ręki od środka stawu, kierując się na zewnątrz lub na odwrót. Ważnym jest, aby przed założeniem opatrunku staw był właściwie ułożony (dla stopy będzie to pozycja fizjologiczna, czyli taka, jaką przyjmuje podczas spoczynku), natomiast dla łokcia czy kolana – pozycja lekko ugięta (pod kątem 45-60 stopni).

Właściwy sposób bandażowania głowy przy urazach jest niezwykle ważny – zwłaszcza w sytuacjach, w których niezbędne jest utrzymanie w jednym miejscu opatrunku na ranie otwartej. Najbezpieczniejszą metodą bandażowania głowy jest tak zwana czapka Hipokratesa (określana również jako czepiec Hipokratesa). Aby wykonać to bandażowanie, niezbędne są dwie rolki materiału. Na początek jedną z nich zawija się głowę dookoła, by później dołączyć drugą, rozwijaną naprzemiennie, od części skroniowej i potylicy – w tym samym czasie przytrzymuje się końce bandaża rozwijanego wzdłuż głowy tym, który jednocześnie owija się wokół niej.