Nietrzymanie moczu po usunięciu macicy – powikłania
i rekonwalescencja po histerektomii

Jednym z częstszych skutków histerektomii jest problem nietrzymania moczu. Po usunięciu macicy pojawia się on w różnym nasileniu i jest odczuwany przez większość pacjentek. Pomocna w tej sytuacji okazuje się fizjoterapia, farmakoterapia lub metody chirurgiczne. W codziennym funkcjonowaniu pomagają wkładki i różne materiały chłonne zapobiegające uczuciu dyskomfortu. Co warto wiedzieć o samej operacji i jej skutkach?

Histerektomia to chirurgiczne usunięcie macicy. Jest to jedna z najczęściej wykonywanych operacji ginekologicznych i może być przeprowadzana z różnych powodów: mięśniaki macicy, endometrioza, poważne krwawienia, które nie reagują na inne formy leczenia czy nowotwory (macicy, szyjki macicy lub jajników).

Usunięcie macicy może być przeprowadzane różnymi metodami, w zależności od indywidualnych przypadków i celu operacji.

• Histerektomia laparoskopowa – mało inwazyjna metoda chirurgiczna, w której dokonuje się usunięcia macicy za pomocą niewielkich nacięć w jamie brzusznej. Laparoskopia wykorzystuje cienki instrument zwany laparoskopem, który jest wprowadzany do ciała przez te nacięcia. Ten rodzaj operacji często skraca czas rekonwalescencji po histerektomii i zmniejsza ból pooperacyjny.
• Histerektomia brzuszna (otwarta) – w tym przypadku dokonuje się otwartego nacięcia w dolnej części brzucha, aby uzyskać dostęp do macicy. Jest to bardziej tradycyjna metoda i może być stosowana w przypadkach, gdy laparoskopia nie jest możliwa lub z jakiegoś powodu jest niebezpieczna.
• Histerektomia przezpochwowa – macica jest usuwana przez pochwę, a nie przez nacięcia w jamie brzusznej. Jest to często stosowana metoda, gdy nie ma potrzeby usuwania innych narządów ani nie ma ryzyka dodatkowych powikłań.
• Histerektomia z przydatkami– oprócz usunięcia macicy w tej procedurze usuwa się również przydatki, czyli jajniki i jajowody. Może być stosowana w przypadkach nowotworów jajników lub innych poważnych schorzeń przydatków.
• Histerektomia radykalna – to bardziej rozległa operacja, w której usuwane są nie tylko macica, ale także szyjka macicy, część pochwy i inne struktury okołomaciczne. Jest stosowana głównie w przypadku zaawansowanego raka szyjki macicy lub innych zaawansowanych nowotworów.

Wybór odpowiedniej metody histerektomii zależy przede wszystkim od diagnozy medycznej, stanu zdrowia danej pacjentki, rozmiaru macicy, ewentualnych powikłań, a także preferencji lekarza.

Histerektomia to poważna operacja, która może być związana z różnymi powikłaniami, których doświadcza większość pacjentek. Niemniej jednak operacja jest wykonywana w celu poprawy stanu zdrowia lub jako środek zaradczy w przypadku poważnych schorzeń. Do najczęściej występujących powikłań histerektomii należą: nietrzymanie moczu po usunięciu macicy, infekcje, krwawienia (przez pochwę lub wewnątrz jamy brzusznej), zakrzepica, uszkodzenie pobliskich narządów, powikłania związane z anestezją i ból. Mogą one wystąpić z różnym nasileniem u różnych pacjentek. Nie wszystkie też pojawiają się po operacji.

Nietrzymanie moczu po usunięciu macicy jest dość powszechnym problemem u kobiet po histerektomii. Istnieje kilka czynników, które mogą powodować ten problem.

• Uszkodzenie mięśni dna miednicy – w trakcie histerektomii może dojść do uszkodzenia mięśni dna miednicy, które są ważne dla kontroli oddawania moczu. Te uszkodzenia mogą prowadzić do inkontynencji (nietrzymania moczu).
• Zmiany ciśnienia w jamie brzusznej – usunięcie macicy może wpłynąć na układ mięśni i struktur, które kontrolują oddawanie moczu. To z kolei może prowadzić do mimowolnego wycieku moczu, szczególnie podczas takich czynności jak kichanie, kaszel lub wysiłkowa aktywność fizyczna.
• Starzenie się i spadek poziomu hormonów – po histerektomii następuje menopauza i naturalny spadek poziomu hormonów, co wpływa na elastyczność i funkcję tkanek w okolicy miednicy (patrz: nietrzymanie moczu po menopauzie).

Jeśli podczas histerektomii wykonuje się również inne operacje w okolicy narządów miednicy, mogą one dodatkowo wpłynąć na upośledzenie funkcji układu moczowego.

Jedną z podstawowych metod pomocnych w sytuacji nietrzymania moczu po operacji ginekologicznej jest fizjoterapia miednicy i ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy. Pomocna jest również terapia farmakologiczna czy wprowadzenie wkładki lub cewnika. W przypadkach ciężkiego nietrzymania moczu po usunięciu macicy, gdy inne metody nie przynoszą rezultatów, może być konieczna operacja naprawcza.

Rekonwalescencja po histerektomiiróżni się w zależności od typu operacji (laparoskopowa, brzuszna, przez pochwę), ogólnego stanu zdrowia pacjentki oraz ewentualnych powikłań po histerektomii. Pacjentka zostaje zazwyczaj w szpitalu na kilka dni, aby można było kontrolować jej stan i zapewnić jej odpowiednią opiekę pooperacyjną. Okres pobytu w szpitalu może być nieco krótszy w przypadku histerektomii laparoskopowej. Lekarze monitorują poziom bólu, krwawienie oraz funkcjonowanie układu moczowego i pokarmowego. Większość dolegliwości bólowych można niwelować za pomocą leków przeciwbólowych.

Rekonwalescencja jest procesem indywidualnym, a pacjentka powinna przestrzegać zaleceń lekarza oraz słuchać swojego ciała. W tym okresie ważne jest, aby unikać zbyt intensywnej aktywności fizycznej. Lekarz zazwyczaj zaleca ograniczenie podnoszenia ciężkich przedmiotów i unikanie wysiłku fizycznego przez kilka miesięcy. Ważna jest również higiena okolic intymnych, która zapobiega ewentualnym infekcjom. Zazwyczaj zaleca się też unikanie stosunków płciowych przez jakiś czas, aby umożliwić organizmowi pełne wygojenie. Okres rekonwalescencji po histerektomii jest różny w zależności od pacjentki, zwykle jednak każda potrzebuje minimum paru tygodni, aby wrócić do codziennych obowiązków. Jeśli pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy, takie jak silny ból, krwawienie czy symptomy infekcji, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.