Jak przebiega proces gojenia rany i w czym pomaga opatrunek

Gojenie ran to naturalny, kilkuetapowy proces, który w różnych stadiach może być wspomagany przez odpowiednio dobrany opatrunek. Jakie są poszczególne fazy gojenia rany, czym się objawiają i który opatrunek zastosować w każdej z nich?

Choć może wydawać się to nieprawdopodobne, proces gojenia rany rozpoczyna się tuż po tym, jak rana powstanie. Już wtedy organizm inicjuje szereg procesów mających ostatecznie doprowadzić do naprawy szkód. Szybkość gojenia rany zależy od wielu czynników, między innymi od rodzaju i wielkości zranienia, kondycji układu odpornościowego i samej skóry, a także chorób współistniejących, które mogą utrudniać i wydłużać cały proces, podobnie jak na przykład zakażenie. W sytuacji optymalnej, jeśli rana jest raną ciętą, równą, zazwyczaj goi się poprzez rychłozrost (jej gładkie brzegi są blisko siebie, zrastają się i powstaje podłużna blizna). To jednak sytuacja w pewnym sensie idealna i zdarza się dość rzadko. Jeżeli natomiast rana jest głębsza i bardziej rozległa, a jej brzegi nie mają ze sobą kontaktu, czy doszło do jakiegoś rodzaju powikłań, gojenie następuje przez ziarninowanie, które stanowi jedną z trzech głównych faz gojenia rany.

To swego rodzaju etap alarmowy dla organizmu i pierwszy ważny krok w gojeniu, czyli oczyszczanie. Pojawia się zaczerwienienie, obrzęk, ból i ucieplenie skóry. Do uszkodzonych tkanek napływa więcej krwi – z jednej strony, by w naturalny sposób oczyścić ranę (już podczas krwawienia), z drugiej, aby ją w odpowiednim momencie zasklepić. To w tym stadium uruchamia się układ odpornościowy odpowiedzialny za oczyszczenie rany z resztek martwych/uszkodzonych tkanek i drobnoustrojów chorobotwórczych. Stan zapalny z wysiękiem z rany, w zależności od stopnia jej zabrudzenia
i skomplikowania, może trwać kilka dni lub dłużej.

W tej pierwszej fazie gojenia rany (przy trudno gojącej się ranie) należy stosować opatrunki, które stymulują oczyszczanie.

Jeśli organizm nie radzi sobie samodzielnie z fazą oczyszczania rany i na przykład ze względu na zaawansowanie chorób podstawowych organizmu dochodzi do nadaktywności bakteryjnej prowadzącej do zakażenia, wtedy należy sięgnąć po nieprzywierający opatrunek barierowy z maścią zawierający srebro, przeznaczony do bezurazowego opatrywania ran

W kolejnej fazie gojenia, gdy znika już stan zapalny, a rana jest czysta, może rozpocząć się proces ziarninowania. To wytwarzanie podłoża niezbędnego do zregenerowania się powierzchniowych warstw skóry oraz naskórka. Ziarnina pokrywa dno i ściany rany, stopniowo całkowicie ją wypełniając. To, ile trwa ten etap, zależy od wielu czynników, między innymi od tego, jak sprzyjające gojeniu rany środowisko się jej zapewnia. Aby wspomóc ziarninowanie, warto zadbać
o optymalne – wilgotne mikrośrodowisko gojenia dzięki zastosowaniu odpowiednich opatrunków specjalistycznych.

W tej fazie gojenia rany poleca się więc stosowanie opatrunków hydrożelowych.Hydrożel uwalnia wilgoć do rany, utrzymując w niej tym samym cały czas wilgotne środowisko, które sprzyja ziarninowaniu
i odbudowie nabłonka, a odpowiednia struktura opatrunku sprawia, że nie przykleja się on boleśnie do rany.

Proces gojenia rany kończy faza naskórkowania. Rana obkurcza się, a tkanka ziarninowa przekształca się w tkankę bliznowatą. Komórki nabłonka narastają w kierunku od brzegów do centrum rany i tworzą w końcu trwały, odporny naskórek.

Na ostatnim etapie gojenia optymalne środowisko zapewniają opatrunki o niewielkiej zdolności absorpcyjnej, ale za to utrzymujące wilgotność i chroniące delikatny jeszcze – nowotworzony naskórek przed potencjalnym uszkodzeniem mechanicznym.

Szybkie gojenie ran to kwestia optymalnych warunków i ogólnej kondycji zdrowotnej. Młody, zdrowy, silny organizm zawsze radzi sobie z nimi szybciej, niż organizm starszy i schorowany, jednak w każdej sytuacji warto odpowiednio o ranę zadbać, wspomagając poszczególne fazy jej gojenia właściwym opatrunkiem.